13 Waanzinnige Wenen tips voor weekend weg

De beste start van een bezoek aan Wenen is de beklimming van de gotische kathedraal in het centrum.

De torenspits is 137 meter hoog en je bent er pas na 343 treden, maar het uitzicht op het oude gedeelte van de stad is spectaculair.

Hart van hip Wenen is het MuseumQuartier.

Deze voormalige keizerlijke paardenstal werd tien jaar geleden omgebouwd tot een van de grootste museumcomplexen ter wereld. Zodra de zon schijnt, komt tout hip Wenen hier loungen op de banken in de binnenplaats van het complex.

Tussen de barokke gebouwen werd supermoderne architectuur neergezet, waar je moderne Oostenrijkse kunstenaars als Egon Schiele en Gustav Klimt kan zien.

Met de komst van het MuseumQuartier ging ook het achterliggende gebied in de lift. Mariahilfe en Neubau waren achterbuurten met pooiers en drugsproblemen, maar zijn inmiddels uitgegroeid tot de hotspot van de stad. Een typisch concept van dit gebied zijn de multifunctionele winkels.

Zo kan je in cafe das Möbel terwijl je je Wiener Melange drinkt, meubels uitzoeken: alles in de zaak (stoelen, tafels, lampen) is door jonge designers ontworpen en te koop.

Een grappig concept dat je in deze buurt terugziet is up-cycling.

Dat is recycling, maar dan nog een stapje verder: dingen worden niet alleen hergebruikt, maar er wordt iets aan toegevoegd.

Zo wordt de vintage-kleding in Hotkultur eerst verknipt en omgebouwd door eigenaresse Ewa voordat het in de rekken belandt. Omdat elk kledingstuk uniek is en het vaak niet meer dan een paar tientjes kost, is het meeste vaak dezelfde dag nog verkocht. Bij Gabarage wordt design gemaakt van materiaal waar niemand nog iets in ziet.

Afgedankte vuilcontainers veranderen hier in stijlvolle banken, kratten in stoelen en van oud vrachtwagenzeildoek worden hippe tassen gemaakt. De designers van Gabarage kennen deze materialen dan ook als geen ander: het zijn voormalige daklozen.

Maar het mooiste voorbeeld van Weense up-cycling is Lomografie.

Deze fotografiestroming werd een jaar of twintig geleden in Wenen uitgevonden. De bedoeling bij Lomografie is dat je geen plaatjes schiet met moderne, digitale camera’s met duizend snufjes, maar met oude, afgedankte Russische filmcamera’s.

Waar het bij ‘normale’ fotografie de bedoeling is dat je foto lukt, is het bij Lomografie de truc dat je vooral niet kijkt wat je fotografeert  en niet nadenkt over wat je doet. Het resultaat zijn vaak grappige foto’s met een onverwachte invalshoek.

Van wandelen in Wenen kun je behoorlijk moe worden. Daarom is het van groot belang af en toe koffie te leuten in een Wiener Café; een eeuwenoude traditie met een zeer strikte etiquette.

Het bedienend personeel bestaat uit een piccolo, de ‘Zuträger’ (kelner) en de ‘Marquer’ (Ober). Altijd geduldig wachten tot je een plaats krijgt toegewezen en dan heel beleefd bestellen.

Koffie is hier niet zomaar koffie. Schwarzer is een espresso, Kaisermelange is koffie met eierdooier, Kapuziner is koffie met de kleur van habijten van kapucijnermonniken en Obergespritzte Salgober is meer slagroom dan koffie.

Om de ervaring compleet te maken eet je er een stuk Sachertorte (uitgevonden in 1832) bij. Dit wereldberoemde taartje kun je alleen in Hotel Sacher eten; luxueus hotel annex Kaffeestube in de Philharmonnikergasse 4.

Varianten op de keizerlijke chocoladehap eet je bij Hofzuckerbäcker Demel of in de vele andere konditoreien die Wenen rijk is.

Er bestaat geen Weens volksliedje waarin de dood niet voorkomt en een schöne Leich (een mooie begrafenis), is hier een begrip.

In Wenen hoort je laatste feestje op aarde een knalfuif te zijn. Keizerlijke lijken kijken in de Kaisergruft op de Neuer Markt is dan ook een plezierige aangelegenheid. De grafkisten van 138 leden van de keizerlijke Habsburgfamilie zijn een lust voor het oog.

Je ziet hoe de grafmode door de eeuwen heen veranderde.

De oudste kisten zijn van tin en rijkelijk versierd met doodshoofden en andere gezellige sculpturen. Latere tombes zijn van steen, zoals het rococo praalgraf van Maria Theresa, wat een bed moet voorstellen waar zij saampjes met manlief op ligt.

Sissi’s kist springt eruit door een overdaad aan verse bloemen. Voor de liefhebber zijn de harten en ingewanden van de keizerlijke familie apart te bezichtigen in de nabijgelegen Augustinerkirche.

Hofburg is het keizerlijke stadspaleis, waar ooit politieke beslissingen werden genomen die heel Europa beïnvloedden.

Je kunt er de keizerlijke appartementen bezoeken om inspiratie op te doen voor de inrichting thuis, al houdt niet iedereen van het protserige barokinterieur waar de Habsburgers zo op kickten.

Aangrenzend ligt het Schmetterlinghaus.

Een enorme Jugendstil privékas waar de keizer tussen tropische planten gasten ontving of zich terugtrok voor bezinning. Tegenwoordig wonen er bontgekleurde vlinders die zich zonder tegenstribbelen laten oppakken.

Keizerlijk slot Schönbrunn ligt even buiten de stad, maar heeft een goede treinverbinding.

Deze kleinere imitatie van het Franse Versailles geeft een goed beeld van de weelde (44 vertrekken, dierentuin, parken, vijvers, fonteinen en zwembad) waarin de Habsburgers leefden.

Alle Elisabther, Kaiserin von Österreich und Königin von Ungarn- fans opgelet: je kunt nu als een echte habsburgse overnachten in het paleis waar de keizerin samen met haar Frans Joseph resideerde.

Elizabeth wie? Bekender is ze onder de bijnaam Sissi, al vermoedt men dat deze bijnaam op een vergissing berust.

Sommige onderzoekers denken dat ze haar brieven ondertekende als Lisi, een afkorting van Elisabeth, want in haar eigen handschrift lijkt de eerste letter echt meer op een L dan een S. Om de verwarring compleet te maken, voegden filmmakers een extra s toe toen zij Lisi en haar roerige leven vereeuwigden in de zuurstokzoete Sissifilms.

Maar dit alles doet niets af aan de aantrekkingskracht die de wijlen keizerin van Oostenrijk, Hongarije en Bohemen nog steeds op miljoenen uitoefent en die nog dagelijks voor stromen bewonderaars naar Wenen zorgt.

Slot Schönbrunn wordt bij geen Sissi-bedevaart overgeslagen. En tegenwoordig kun je er dus meer dan wat rondneuzen alleen.

Vergeet niet de volgende ochtend op zoek te gaan naar de bron die zich ergens in de tuinen bevindt. Sissi dronk er dagelijks uit omdat gezegd werd dat het water de eeuwige jeugd schonk.

Op stand eten doe je in Palais Coburg; oorspronkelijk een paleisje van het zwarte schaap van de keizerlijke familie, nu een restaurant voor welgestelden. Hijs je voor een keer in gepaste kleding, geniet van een vijfgangen diner en laat je verrassen door verrukkelijke Weense wijnen: onbetwist een keizerlijke ervaring.

Toch is het voor keizers en keizerinnen van belang je af en toe onder het volk te begeven, om te weten wat de gemoederen bezighoudt. Dé plek om dit te ontdekken is restaurant Ofenloch. Het is één van de weinige overgebleven eetgelegenheden waar nog typisch Weens wordt gekookt.

Sinds 1704 serveert de ‘ovenpit’ smakelijke volkse maaltijden voor een schappelijke prijs. Ook de overheerlijke Tafelspitz (gekookte biefstuk met mieriksaus), waar keizer Franz Joseph zo dol op was, kun je hier eten.

Meer tips fijne eettips:

• Griechenbeisl Dit restaurant dateert uit 1447 en is een van de oudste restaurants in Wenen. Het is populair bij kunstenaars en politici. Beroemde gasten uit het verleden zijn onder andere Beethoven, Schubert en Mark Twain, wiens handtekening ingelijst aan de muur hangt.
• Gulaschmuseum Dit restaurant is beroemd omdat het als enige ter wereld goulashspecialiteiten serveert. Op de menukaart staan meer dan 15 verschillende variaties, met ingrediënten die uiteenlopen van pens tot chocolade.
• Meinl Am Graben Bekroond culinair restaurant, dat volgens sommigen een van de vijf beste restaurants in het land is. Van ontbijt tot middernacht worden allerlei soorten internationale lekkernijen geserveerd.

Bezoek de Lippizaner paarden in de Spanische Reitschule voor gepast keizerlijk entertainment.

In een prachtige lichte zaal met pilaren, onder een bewerkt plafond met kroonluchters kun je de kunsten van de überpferden bewonderen.

Al 430 jaar huppelen deze edele dieren kunstig op het ritme van Weense walsen, doen pootje over, dansen achteruit, maken pirouetten of springen briesend door de lucht.

Een voorstelling is aan de prijs; €160 voor een plaats op de eerste rij. De ochtendtraining is echter even bijzonder en kost maar €12. Tip: zorg dat je op tijd bent, en vraag met een adellijke glimlach of je in de keizerlijke loge mag zitten.

Je zit dan op ooghoogte met de kleppers, iedere keer als de rijders in hun kekke pakjes langsrijden knikken ze je nederig toe en iedereen tuurt nieuwsgierig vanaf de balustrades om te zien of je een echte royalty bent.

Wenen is een echte kunststad.

Op straat struikel je over de vele beelden van keizers, schrijvers en componisten en in de musea is het niet veel beter.

Keizer Franz Joseph liet twee musea tegenover elkaar bouwen; het Kunsthistorisch Museum en het bijna identieke Natuurhistorisch Museum.

Bij elkaar zo’n beetje acht kilometer aan gangen en 101 zalen, volgestouwd met kunst en curiosa, van Egyptische vogelmummies tot het gouden zoutvaatje van Cellini.

Omdat in de Weense kunst de nadruk ligt op Barok, is de Akademie der bildenden Künste een verademing. De school waar Hitler tot tweemaal toe werd afgewezen omdat hij niet genoeg talent had, herbergt een prachtige kunstcollectie. Geniet in alle rust van zwaargewichten als Ruisdael, Rubens en Rembrandt, want niet veel mensen weten van dit museum af.

Tip: neem de tijd voor ‘Het laatste oordeel’ van Bosch; een gruwelijke speculatie op het hiernamaals, waar Keizer en klootjesvolk hetzelfde lot treft…

Ooit struikelde je in de Oostenrijkse hoofdstad over de bierhuizen. Tegenwoordig is de Gösser Bierklinik één van de weinige horecagelegenheden die de Weense biertraditie voortzet. Gesundheit!

Vroeger dacht men in Wenen dat bier heilzaam was. In de middeleeuwen werd het in plaats van water gedronken omdat het gegiste goedje schoner was. In Wenen beweerde men dat vrouwen meer melk gaven als zij regelmatig een pul donker bier wegklokten.

Maar bierrestaurant Gösser Bierklinik, geopend in 1683, dankt zijn naam vooral aan het feit dat de eerste eigenaar ook een ziekenhuis bezat. Je vindt het in een stil straatje in het oudste deel van de stad.

Hieronymus Kos ziet eruit zoals je van een Weense bierrestauranteigenaar mag verwachten; bierbuik, een imposante snor op een rood aangelopen gezicht. Met verwachtingsvolle blik wacht hij bij ieder glas mijn reactie af om vervolgens meer over het soort te vertellen.

„Smaakt het als witbier? Zwickl is ongefilterd bier! Een brouwer ontdekte een gat in zijn biertank. Voordat hij er een stop in deed, proefde hij wat eruit kwam. Dat smaakte goed! Zwickl is sindsdien erg populair”.

In steeds hoger tempo passeren Weense succesnummers de revue: Schladminger (lekker fris), Stiffbraü (donker kloosterbier), Reinighauspils (pils, dus minder alcohol), Zipfer (de champagne onder de bieren).

Vergeet niet ondertussen de ‘schmankerln’ te proeven. „Schmankerln zijn traditionele Weense spijzen die bij bier horen als een kaasje bij wijn”, legt Kos uit. Weer laat hij me alle smaken proeven. Snakkend naar nuchterheid verslind ik zoutstengels, bloedworst, linzen met spek, goulash met spiegelei en Beuschel (ingewanden!).

„Gezelligheid, de tijd nemen voor lekker eten en drinken hoorden bij onze cultuur. De Bierklinik probeert die nostalgie te behouden en ik merk dat we daarmee een steeds groter publiek trekken. Bier kan in grote hoeveelheden schadelijk zijn, maar volgens mij is genieten van het leven gezonder dan al dat gestress.”

Door deze wijze woorden van bierkoning Kos waggel ik de Klinik uit met een heilzaam gevoel. Al kan mijn broek na dit Weense bacchanaal voorlopig niet meer dicht.

Zelf een weekend boeken naar Wenen