Vakantie Panama: Ultieme gids voor Panama stad, kanaal en eilanden

De oude binnenstad van Panama-Stad was tot voor kort in vervallen staat.

Maar de economie van Panama draait als een tierelier, en dus worden de koloniale gebouwen in rap tempo opgeknapt. Overal in Casco Viejo lopen bouwvakkers rond en klinkt gehamer en gezaag.

In zee wordt een wandelpromenade gebouwd dat een mooi uitzicht moet gaan bieden op het historische deel.

De Panamezen hebben het koloniale karakter van Casco Viejo in stand gehouden, maar ook de kans aangegrepen om iets nieuws te doen. De hippe tenten rijzen als paddestoelen uit de grond.

Zoals het Tantalo Hotel, midden in het oude centrum.

Dit hotel combineert alles op één plek en dat is helemaal het ding in de hotelwereld tegenwoordig. Behalve hotel is Tantalo ook restaurant, club, café en kunstgalerij.

„Je kan hier eten, drinken, slapen”, vertelt eigenaar Lorenzo Robles in het gerenoveerde pand. „Maar vooral is het een plek om elkaar te ontmoeten.”

Het hotel is helemaal ‘groen’: de binnenmuur van vier verdiepingen is bedekt met planten. Ze worden gevoed met regenwater.

„Het zijn 1000 planten bij elkaar. Je bent hier midden in de stad, maar de lucht hier is zo fris als in een bos.”

Voor de meubelen werd hout gebruikt dat uit het Panamakanaal werd opgevist.

„Tropisch hardhout dat tientallen jaren in het water heeft gelegen”, klopt Robles op een massieve tafel. „Dat is milieuvriendelijk en vooral kei- en keihard.”

Even verderop ligt een andere tent die je niet mag overslaan. Espressobar Bajareque serveert koffie van de eigen plantage op de Baru-vulkaan.

Als je echt álles over koffie wilt weten, begin er dan over tegen eigenaar Wilford Lamastus. Dan ben je wel even zoet en na een uur weet je alles over bonensoorten, rijpen, plukken, drogen, branden en malen. Maar vooral over zijn oogappeltje.

„Mijn plantage is bijzonder omdat hij heel hoog ligt”, vertelt de hyperactieve plantage-eigenaar trots. „Daardoor is het kouder en moeten de bonen langer rijpen. Dat geeft ze extra smaak.” Hij heeft klanten over de hele wereld.

„Amerikanen zijn gek van mijn koffie”, aldus Lamastus. „Snelle jongens in Silicon Valley die mijn bonen laten invliegen voor honderden dollars per pond. In Japan krijg ik er zelf 600 dollar voor.”

Niet slecht voor een plantage die heel arm begon in 1915.

„Mijn grootouders hadden niets en andere plantages waren véél groter. Ze konden alleen concurreren door betere kwaliteit te leveren.”

En die houding lijkt het kleine Panama te typeren: uit het niets iets nieuws bouwen, en daar heel goed in zijn.

Panama-Stad is een van de oudste steden van Amerika.

Al vlak na de ontdekking van de Nieuwe Wereld stichtten de Spanjaarden hier een nederzetting.

Ze zagen al meteen dat de plek super strategisch is en dat de Stille Oceaan, de Caribische Zee en Zuid-Amerika binnen handbereik liggen. Panama-Stad was de uitvalsbasis van de Spaanse conquistadores.

Zo gebruikte Francisco Pizarro het als springplank voor de verovering van het Incarijk.

Nadat de piratenkoning Henry Morgan deze stad in 1671 platbrandde, stichtten de Spanjaarden een paar kilometer verderop een nieuwe stad.

Musea over de geschiedenis van Panama:

• Museo De Panamá Viejo
• Panama Canal Museum

Je kunt natuurlijk niet naar Panama reizen zonder het Panama Kanaal te bezoeken. Het kanaal was al een wereldwonder toen het begin vorige eeuw werd gegraven.

Het loopt midden door jungle. Dat heeft een reden: een kanaal moet gevuld zijn met zoet water en dat gaat prima als je het tropische regenwoud intact laat. Daarom zijn beide oevers beschermd nationaal park.

Langs het kanaal loopt een weg die de Amerikanen gebruikten bij de bouw, de Pipeline Road. Dit is misschien wel de beste plek ter wereld om vogels te zien. Hier werden een keer op een dag 385 soorten geteld.

Rond het informatiecentrum van de Pipeline Road kun je al veertien soorten kolibries zien. Er lopen paden door het bos waar nog meer knappe vogeltjes leven, zoals manakins en trogons.

Een veertig meter hoge toren leidt naar het bladerdak, waar zwartbuikcotinga’s en toekans wonen. Bij het kanaal zelf sterft het van de watervogels, apen, krokodillen en vlinders. Daar tussendoor glijdt om de zoveel tijd een gigantisch containerschip voorbij. Een bizar gezicht.

Aan de Caribische kust van Panama ligt Bocas del Toro.

Deze eilandengroep lijken wel het decor voor Pirates of the Caribbean. Alleen al de plaatsnamen (Muskietenkust, Schildpaddenstrand, Tijgereiland) zijn er voor geknipt.

Het ligt tegen de grens van Costa Rica. De snelste manier om er te komen is vanuit Panama-Stad met een vliegtuigje.

De landing op Bocas is een heel avontuur: de landingsbaan is zó kort dat het lijkt alsof je tussen de mangrovebomen neerstort. Aan het eind rijdt het toestel bijna tegen het lokale voetbalteam op, dat op het gras staat te ballen.

‘Internationale luchthaven’, staat zonder spoor van ironie op het vliegveldgebouwtje.

Bocas is het leukst vanaf het water.

Je kunt een bootje huren met bestuurder die je de naar de mooiste plekjes van het archipel vaart. In zee zie je dolfijnen zwemmen, tussen mangrove kun je luiaarden spotten.

Het afgelegen eilandje Cayo Zapatilla komt rechtstreeks uit een folder: hagelwit, zacht zand, glashelder water en palmen voor de schaduw. En geen toerist te zien, want die hebben dit nog niet ontdekt.

In het zuiden van het land, tegen de grens met Colombia ligt een ander idyllische eilandengroep, het San Blas-archipel.

Tussen deze 365 tropische eilandjes vind je er altijd wel eentje voor jezelf.

Wat je zoal de hele dag doet op je eigen tropische eiland? „

Wat denk je zelf ?”, antwoordt mister Chiqui. „Een beetje relaxen, natuurlijk.”

Meneer Chiqui –ergens in de veertig, vijftig? – is de trotse eigenaar van Korkidyp, een van de eilanden van het San Blas-archipel in Panama. Net zoals veel eilanden is ook Korkidyp piepklein: 20 voetstappen door het zachte witte zand lang en 10 breed.

„Vanochtend ben ik gaan vissen, en dat dat was het wel zo’n beetje voor vandaag”, zegt meneer Chiqui terwijl hij zijn vuurtje voor de koffie een beetje opport.

Het is hier lekker ver van alles en iedereen, vindt hij. „Ik kom ook wel eens in Panama-Stad. Allemaal leuk en aardig, hoor, maar zo druk!”

Nee, geef hem maar Korkidyp, waar hij de wereld rustig aan zich voorbij ziet trekken, samen met vrouw, kind en grootmoeder. En een hond, die kan kiezen uit de schaduw van welgeteld 22 palmbomen.

En inderdaad: veel is er niet te doen. Tenminste: als het ooit verveelt om in kabbelend glashelder water te dobberen, naar dolfijnen en schildpadden te kijken die op een steenworp afstand voorbij zwemmen, en elke dag verse vis, groenten en fruit te eten.

En snorkelen boven het schitterende koraalrif, een van de best bewaarde ter wereld.

„We staan op de San Blas niet toe dat er gevist wordt met moderne techniek”, verklaart Chiqui de uitstekende staat van de riffen. Met deze levensstijl word je heel oud, weet meneer Chiqui: „Mensen worden hier wel 100. Ik ben al in de 60.”

Mobiele telefoon heeft hier geen ontvangst, elektriciteit is er niet (laat staan televisie), dus het enige nieuws uit de buitenwereld komt van bezoekers, die zo nu en dan komen aanwaaien. Zoals vandaag dus wat toeristen.

Die leveren meneer Chiqui dan gelijk inkomsten op, want omdat het eiland van zijn familie is, mag hij 2 dollar toegang per persoon vragen. Hij heeft er zelfs een bordje voor gemaakt, dat hij op een palmboom heeft gespijkerd.

Hoe hij aan dit eiland is gekomen? „Mijn familie is hier ooit komen wonen, dus is het van ons”, verklaart meneer Chiqui op deze overduidelijk domme vraag.

Eilanden zoals Korkidyp (Pelikaneneiland in de lokale indianentaal) zijn er genoeg in de San Blas, een archipel van honderden tropische zandeilandjes voor de Caribische kust van Panama. Hoeveel eilanden het archipel precies telt weet niemand.

De bewoners houden het op 365: eentje voor elke dag van het jaar. Sommige eilanden zijn nog kleiner dan Korkidyp, weet Chiqui.

Tien minuten varen die kant op”, wijst hij, „is er van maar een paar meter lang, met één dappere palmboom.”

Als toerist kan je je ook je eigen eiland claimen.

Vaar gewoon wat rond, pik er een uit en zet je tent op. Als er toch een eigenaar blijkt te zijn en als die langskomt, is een paar dollar meestal wel genoeg om het eiland te huren. Zo niet: enjoy!

Maar zet je tent niet onder een boom, want die vormen het grootste gevaar hier. Regelmatig hoor je een doffe plof in het zand, als er weer eens een kokosnoot naar beneden komt.

„Maar ach”, besluit meneer Chiqui. „Je moet er iets voor overhebben om hier te wonen.”

De San Blas-eilanden worden bewoond door Kuna-indianen, de laatste oorspronkelijke bewoners van Panama.

De 300.000 Kuna’s runnen hier hun eigen, semi-autonome staat. Ze leven van vissen en kokosnoten. Een kokosnoot is zelfs betaalmiddel en vertegenwoordigt 10 dollarcent.

Behalve veel onbewoonde eilanden zijn er ook eilanden die het tegenovergestelde zijn.

Zoals hoofdeiland Kikirdyp, dat compleet is volgebouwd. Waar geen plek meer was, staan de huizen op palen in het water. De indianen zien bezoekers graag komen en leiden je met plezier door hun eilanddorpen.

Boek je eigen vakantie Panama

Voor een Panama vakantie heb je niet veel nodig.

Vanuit Panama-Stad (bereikbaar met een directe vlucht van de KLM) ben je een halve dag onderweg om op de San Blas te komen.

De eerste uren rijd je over de Interamericana, de langste weg ter wereld die van Alaska tot Vuurland loopt. Dagelijks rijdt er een gigantische hoeveelheid verkeer over, zeker in Panama.

Is een vakantie Panama veilig?

Panama is op zich een veilig land – voor Midden-Amerikaanse begrippen. Het is een stabiel land met relatief weinig criminaliteit. Over het algemeen zul je je als toerist veilig voelen.

Wat wel gevaarlijk is, is het verkeer. Bestuurders lijken hier wel een wedstrijd te houden voor de eretitel Meest Noncharlante Chauffeur. De meesten hebben nooit meer dan één vinger aan het stuur.

De andere hand gebruiken ze om te bellen, te sms-en en om naar guapa chica’s te wijzen aan de kant van de weg. Dat is best knap, gezien de hoeveelheid toeterende trucks die het zicht belemmeren.

Als er geen meiden te bewonderen zijn, kijken de chauffeurs onderweg naar de televisie op het dashboard.

Zodra je de Interamericana afrijdt, blijkt Panama al snel een dunbevolkt land. Zo voert de rit naar San Blas door diepgroen tropisch oerwoud, waar Panama verrassend veel van heeft. In het piepkleine havenplaatsje Carti stap je over op een motorbootje, dat je naar het hoofdeiland Kikirdyp brengt.

Vanuit daar zijn alle eilanden binnen een paar uur bereikbaar. Je kunt de reis het makkelijkst vooraf regelen in Panama-Stad.

Meer info: www.visitpanama.com