Senegal timmert aan de weg als nieuwe zonbestemming dichtbij. De voormalige Franse kolonie in West-Afrika heeft veel te bieden en ligt op maar een paar uur vliegen. Senegal vakantie staat voor strand, Afrikaanse wildlife en koloniale sporen.
Petit Côte | Stranden Senegal vakantie
Senegal heeft net zoals Frankrijk zijn eigen ’côte’. De Petit Côte ligt onder hoofdstad Dakar. Het mag dan geen Côte d’Azur zijn, waar je struikelt over luxe-jachthavens en dure zonnebrillen, de stranden mogen er wezen.
Langs de Petit Côte liggen brede zandstranden met resorts, niet iets wat je zou verwachten in een Afrikaans land dat nog niet door toeristen uit Europa is ontdekt.
De zonnige Petit Côte is echter al langer bekend bij de Fransen en ook rijken uit heel West-Afrika komen hier hun Senegal vakantie vieren.
Nationaal Park Bandia | Senegal vakantie
In de buurt valt genoeg te doen.
Zo ligt op een half uurtje rijden Nationaal Park Bandia. Hoewel Senegal niet bekend staat om zijn wilde dieren (het land is daar te dichtbevolkt voor) hebben de parkbeheerders hier toch iets leuks opgebouwd, een soort groot uitgevallen Beekse Bergen.
Het park, dat tien jaar geleden de poorten opende, wil een beeld geven van hoe het wildlife in Senegal er ooit heeft uitgezien.
„Omdat jagers de grote diersoorten in Senegal al lang geleden hebben uitgeroeid, hebben we bijvoorbeeld deze dieren moeten importeren uit Zuid-Afrika”, wijst wildranger Cheikh op giraffes, die tussen de gigantische baobab-bomen naar groene blaadjes zoeken. De baobab-bomen zijn zo groot dat zelfs giraffes er bij in het niet vallen.
Op het kleine oppervlakte van het park zijn apen, antilopen, buffels, zebra’s en wrattenzwijnen te spotten.
„En we hebben veel wevers, een van mijn favoriete vogelsoort. Wevervogelmannetjes sloven zich enorm uit voor hun vrouwtjes. Ze moeten bijvoorbeeld meerdere nesten bouwen en het vrouwtje gaat er dan heel kieskeurig eentje uitkiezen. Ach, wat wij mannen allemaal moeten doorstaan…”
Safari tijdens Senegal vakantie
Maar de grootste diersoort ligt op een paar meter afstand een dutje te doen.
„Héél stil zijn alsjeblieft,” zegt Cheikh terwijl we uitstappen. We banen ons een weg door het droge struikgewas, dat angstig luid kraakt en ritselt. Tussen de struiken van de Afrikaanse savanne heeft hij ’zijn’ twee neushoorns gespot.
„Ze zien niet zoveel, maar ze horen heel goed. En je wilt geen twee ton neushoorn over je heen hebben.”
Het vrouwtje houdt ons waakzaam in de gaten, terwijl het mannetje in de schaduw van een boom zijn siësta houdt.
„We hebben ze al jaren”, zegt Cheikh met medelijden in zijn stem. „Maar ze hebben nog steeds geen baby. We denken dat ze hun territorium daarvoor te klein vinden.” Het park wil daarom uitbreiden.
„Dan krijgt dit park een heel andere dynamiek. Met meer ruimte groeien prooi- dieren als gazelle’s automatisch in aantal. Om die aantallen in te dammen, moet je weer roofdieren introduceren, zoals hyena’s”, straalt Cheikh. „En misschien ooit leeuwen!”
Schelpeneiland | Senegal vakantie
Een uurtje rijden van de Petit Côte ligt Joal Fadiouth, een eilandje dat geheel uit schelpen bestaat.
Straten, huizen, winkels: alles is gebouwd van de schelpen waarop het eiland staat. Fadiouth ligt in een groene lagune en is met het vasteland verbonden door een 500 meter lange loopbrug.
„Onze voorouders hebben generaties lang schelpdieren gegeten”, verklaart inwoner El Hadji Faye het ontstaan van Joal Fadiouth. „Ze gooiden de lege schelpen weg, en dat ging zo door tot er een berg ontstond. Daar zijn ze op gaan wonen.”
De 4000 inwoners zijn verdeeld over zes buurten, elk met een eigen buurtcentrum en tamtam. „Daarmee worden belangrijke mededelingen gedaan zodat iedereen ze kan horen”, vertelt El Hadji. „Op de manier waarop de trommel wordt geslagen, weten we wat er aan de hand is. Een bruiloft, of juist een uitslaande brand.”
Behalve de schelpen is Joal Fadiouth ook op een andere manier bijzonder. Het is voor 90 procent katholiek en voor 10 islamitisch, het tegenovergestelde van de rest van Senegal. De twee religies leven hier in tegenstelling tot elders in Afrika vredig samen, verzekert El Hadji.
„Het is bij ons zelfs normaal als er binnen een familie verschillende geloven zijn”, aldus El Hadji.
„Ikzelf bijvoorbeeld ben moslim, maar mijn nichtjes zijn katholiek. Doen we niet moeilijk over.” De twee groepen bidden op belangrijke momenten samen, bijvoorbeeld voor een goede oogst en visvangst. „En voor de vrede”, glimlacht El Hadji.
Een klein eiland naast het hoofdeiland wordt als gezamenlijke begraafplaats gebruikt. Christenen en moslims liggen er naast elkaar. Begraven, uiteraard, onder een laag schelpen.
Slaveneiland Gorée Dakar | Senegal vakantie
Ook een heel bijzonder eiland ligt bij hoofdstad Dakar.
Het eiland Gorée was een belangrijk knooppunt in de wereldwijde slavenhandel. Gorée was een tijd in handen van de Nederlanders, die het ook zijn naam gaven.
Je kunt je er verdiepen in de geschiedenis van de slavenhandel in het Maison des Esclaves, het Slavenhuis. Via dit gebouw werden de slaven ingeladen op de schepen naar de Nieuwe Wereld.
Gorée was een belangrijk knooppunt in de slavenhandel tussen Afrika en de Nieuwe Wereld. „Maar liefst 20 miljoen slaven uit West-Afrika werden door de eeuwen heen op Gorée ingescheept naar de plantages in Amerika”, vertelt beheerder Eloi Coly.
Elke dag weer, jaar in jaar uit leidt de curator bezoekers rond door het Slavenhuis. In dit gebouw werden veel slaven op Gorée opgesloten voordat ze op het schip werden gezet.
„Ik moet wel”, zegt hij met een brede glimlach. „Want niemand mag vergeten wat hier is gebeurd. Deze plek moet door de mensheid onthouden worden. Gorée is maar een heel klein eiland, maar het speelde een enorme rol in de geschiedenis.”
De eerste Europeanen landden hier al in 1444, toen Portugese ontdekkingsreizigers het eilandje in de smiezen kregen. In de 15e en 16e eeuw was het eilandje voor de Portugezen een cruciale pitstop op de zeeroutes naar India, Brazilië en Mexico.
Toen de slavenhandel over de Atlantische Oceaan eenmaal losbarstte, ontvlamde een hevige strijd rond het eilandje.
Het eilandje ligt namelijk strategisch, op het westelijkste puntje van Afrika. Elke Europese mogendheid wilde het hebben en het wisselde maar liefst 17 keer van eigenaar.
Van 1588 tot 1677 hadden ’wij’ Hollanders het er voor het zeggen. Wij gaven het eilandje zijn naam: Gorée, een verbastering van ’Goede Reede’. Na onze Gouden Eeuw sloegen de Fransen en Engelsen elkaar er de kop voor in.
Maar voor de Afrikanen maakte het allemaal niet uit wie er aan de macht was: de slavenhandel ging al die tijd onverminderd door.
„Het Slavenhuis is een van de weinige plaatsen in de wereld waar je aan den lijve kunt ondervinden hoe het was om als slaaf te leven. Er zijn niet veel van dit soort plekken meer”, vervolgt Coly terwijl hij de kleine cellen toont waarin vrouwen en kinderen werden ’opgeslagen’ voor ze de slavenschepen op werden gejaagd.
’Moeilijke’ slaven die tegenstribbelden werden opgesloten in donkere holen waar ze niet konden staan of zitten. Het laatste wat de slaven zagen van Afrika was een lage deur, het Punt zonder Terugkeer.
Gorée en het Slavenhuis hebben veel illustere bezoekers zien langskomen, zoals paus Johannes Paulus, Nelson Mandela en George Bush. De laatste hooggeplaatste was Barack Obama.
„Dit is een herinnering aan dat we waakzaam moeten blijven voor mensenrechten en vrijheid, en dat er erge dingen kunnen gebeuren als we dat niet doen”, aldus de Amerikaanse president destijds.
”Gorée is inderdaad een symbool van de breekbaarheid van vrijheid”, herinnert Coly het bezoek. „Maar als we dat beseffen, wordt het ook een monument voor de verzoening.”
Saint-Louis | Senegal vakantie
Heb je nog meer tijd tijdens jouw Senegal vakantie, dan kun je naar het noorden reizen. Heel bijzonder is bijvoorbeeld het Roze Meer, 25 kilometer boven Dakar.
Dit meer zit vol zout en rode plankton, en kleurt daarom letterlijk roze.
Op een paar uur rijden van Dakar, helemaal in het noorden, ligt Saint-Louis. Dit is een oude koloniale stad uit de Franse koloniale periode. Saint-Louis is de tweede stad van het land en ligt op een eiland in de rivier de Senegal, aan de grens met woestijnland Mauritanië. Het werd gesticht door de Fransen in de 17de eeuw.
Eeuwenlang was het de belangrijkste stad van Frans West-Afrika en de meeste gebouwen uit die koloniale tijd zijn nog intact.
De rechte straten en statige gebouwen met veranda’s boven de trottoirs doen een beetje denken aan New Orleans. Die koloniale tijd is vervlogen en de gebouwen vervallen, maar de sfeer hangt er nog altijd.
Saint-Louis leeft nu van visserij en de vismarkt is de definitie van ’couleure locale’. Aan de kust komen dagelijks honderden felgekleurde bootjes binnen met de vangst.
De bootjes zijn allemaal anders beschilderd en versierd, al naar gelang de smaak van de schipper. Op het strand en op de straten is het een enorme chaos van vissers, nettenmakers en houtsprokkelaars, van kleur en geur.
Vogels spotten tijdens Senegal vakantie
Een uurtje rijden van Saint-Louis, in de rivier de Senegal, ligt een belangrijke een pitstop voor miljoenen vogels op hun reis van en naar Europa.
In het Djoudj National Bird Sanctuary zoeken elk trekseizoen massa’s vogels het zoete water op.
De Senegal is de rivier die het land zijn naam gaf. De rivier druppelt dwars door de Sahara naar zee en bij de monding vormen zich wetlands. Een plek die trekvogels van en naar Europa zich geen twee keer hoeven laten vertellen. Met honderdduizenden tanken ze hier bij, de laatste pitstop voor de uitgestrekte Sahara woestijn.
Maar of ze er ook zijn, dat weet je nooit in Afrika. Maar mijn gids is stellig: ik zal echt vogels zien.
„Echt?” vraag ik vertwijfeld, want ik ben er inmiddels achter dat Senegalezen de neiging hebben het antwoord te geven waarvan zij denken dat jij dat graag wil horen.
„Echt waar”, wordt mij verzekerd, dus zetten we koers naar het Nationaal Park Djoudj, dat op een uur rijden van de noordelijke stad Saint-Louis ligt.
Aan de rand van het park stappen we over in een motorbootje en varen we over meanderende rivier. Aan de oever groeit knalgroen riet, daarboven strekt zich een knalblauwe hemel uit.
Grootste pelikanenkolonie ter wereld | Senegal vakantie
Op boomtakken boven het water zien we een visarend, witte en grijze reigers, tientallen slangenhalsvogels en op de oever een zonnende nijlkrokodil.
Er komen hier zo’n vierhonderd soorten vogels voor en hoewel het geen doen is ze allemaal te zien, houd ik een lijstje bij. Visarend? Check! Afrikaanse lepelaar? Check! Purperreiger? Check!
Plots vraagt mijn gids lachend: „ben je er klaar voor?”
„Waarvoor?” vraag ik met lichte argwaan in mijn stem.
„Voor de pelikanen natuurlijk. Achter deze bocht zitten er duizenden.”
Ik kijk hem aan alsof hij zijn verstand verloren heeft, want tot dusver verraadt de kabbelende stilte niets en ook de omgeving geeft niets prijs. Maar door de plotselinge, indringende geur van vogelpoep kijk ik toch vol verwachting naar wat er achter de bocht in de rivier ligt. Kom op, doorvaren.
En dan… zit ik oog in oog met een, twee, drie… honderd, tweehonderd… argh, ik ben de tel kwijt… ontelbare pelikanen. Zittende, vliegende, zwemmende, brullende, etende, vechtende, water drinkende, hitsige pelikanen.
Wauw! Wat blijkt?
Vanaf half december tot en met maart verblijven hier tussen de tien- en twintigduizend vogels. „Dan is Djoudj de grootste pelikanenkolonie in de wereld”, vertelt de gids met nauwelijks verscholen trots. Geen wonder dat het op de Werelderfgoed van UNESCO staat.
Een eiland is helemaal bedekt met een tapijt van pelikanen; dat is voor de vogels die willen rusten. Het lijkt een chaos, maar als ik beter kijk, zit er toch een wonderlijke orde in, een beetje zoals een luchthaven.
In de lucht vliegen pelikanen in formaties van tien, die een plekje zoeken om te landen. Die landing gaat elegant: zwempoten uit, even waterskiën, vleugels inklappen en weg taxiën, zodat de volgende ‘slot’ kan landen.
Een groter stuk rivier lijkt wel bestemd voor opstijgende formaties: de vogels hebben veel aanloop nodig om de lucht in de komen.
Met een glimlach die ik nauwelijks van mijn gezicht kan vegen, kijk ik de vogels na. Langzaam verdwijnen ze in de verte van de horizon.
En de penetrante vogelpoepgeur? Die ben ik alweer vergeten. Nou ja, bijna dan…
Senegal vakantie in het kort
- Reizen binnen in Senegal gaat met een ’car rapide’, Frans voor snelle auto. Dat is een Senegalees eufemisme voor een totaal afgeragd wrak, volkomen verroest en opgelapt met alle kleuren plaatwerk die er nog op de sloop lagen. Het zijn veelal Franse automerken van types die in Europa al jaren niet meer de weg op mogen. Ze worden volgepropt met wel tien passagiers en rijden gemiddeld 10 kilometer per uur.
- Senegal is vijf keer zo groot als Nederland en heeft heel diverse landschappen: woestijn en rivieren, savanne en zee. Grote stukken zijn nagenoeg leeg, zoals de kust tussen Dakar en Saint Louis. Niets dan woeste oceaan, een breed strand, duinen en af en toe een vissersdorpje.
- De bevolking is al even een wonderlijke mengelmoes. De 13 miljoen inwoners hebben verschillende etnische achtergronden en talen. De Wolof zijn de grootste groep, gevolgd door de Peul.
- Hoewel het land officieel islamitisch is, is de traditionele Afrikaanse oergodsdienst sterk. Zo draagt elke Senegalees zijn gris-gris, een talisman met magische krachten.
- In de dorpen vind je traditionele medicijnmannen, die met kruiden en mystieke rituelen ziektes te lijf gaan, en marabouts, wijze oude mannen waar je je geestelijke en religieuze zaken mee kunt bespreken. Ook de griot speelt een belangrijke rol. Een griot is een soort singer-songwriter, die verhalen vertelt en zingt en geschiedenis en cultuur doorgeeft.
Zelf een Senegal vakantie boeken
Voor een ultieme Senegal vakantie
