Noorderlicht Noorwegen en 12 andere hoogtepunten

Een van de grote voordelen van de lange donkere avonden is dat het je kans vergroot oog in oog komen te staan met het Noorderlicht Noorwegen.

Vooral in combinatie met het schitterend ruige landschap van Noord-Noorwegen, met grillige bergen die recht uit zee opstijgen, is het Noorderlicht Noorwegen een magisch gezicht.

Volgens de lokale mythe zijn het godinnen, die voor je dansen als je je goed gedragen hebt.

Het Noorderlicht Noorwegen is op zich al een goede reden om in de winter naar het hoge noorden af te reizen.

Het schouwspel van de dansende lichten in allerlei kleuren en vormen aan de hemel is adembenemend en voor even vergeet je de kou.

De beste tijd om het Noorderlicht Noorwegen te bepalen?

Moeilijk; er is nooit garantie op. Van december tot januari zijn de minste zonuren, kans is daarmee groter dat dan de kans bestaat om het noorderlicht te zien.

Vraag aan de lokale bevolking wanneer het de beste tijd is om het Noorderlicht Noorwegen te kunnen zien. Zij hebben er een neus voor.

Hoe vaak je ook gehoord hebt hoe mooi het Noorderlicht Noorwegen is: in het echt is het nog veel mooier, wonderlijker en ongrijpbaarder. Het dansende licht in de pikdonkere poolnacht is misschien wel het mooiste natuurverschijnsel ter wereld.

Het sprookjesachtige groene licht wordt veroorzaakt door zonneplasma dat langs de polen strijkt.

Wat is het Noorderlicht Noorwegen? Een goede plek om je voor te bereiden op het fenomeen is het Polar Light Center in het dorpje Laukvik.

Het centrum wordt gerund door Rob Stammes en Threes van Nieuwenhoven, twee Nederlanders die naar de Lofoten zijn verhuisd voor hun passie: het poollicht.

Hun huis is volgestouwd met meetinstrumenten in alle soorten en maten. Daarmee registreert Rob de materie die onze zon uitspuwt en kan hij precies voorspellen wanneer het Noorderlicht Noorwegen te zien zal zijn.

De twee weten echt alles over het Noorderlicht te vertellen en kunnen je ook waardevolle tips meegeven, bijvoorbeeld over hoe je het moet fotograferen.

Hoe mooi het licht is, dat blijkt wel uit het feit dat Rob en Threes er nog steeds niet op zijn uitgekeken: zelfs na tien jaar verveelt het ze niet, verzekert Threes.

„Het Noorderlicht Noorwegen is altijd anders, ik blijf ervoor naar buiten rennen!”

Reis zelf naar het Noorderlicht Noorwegen

De betoverende wereld van Noors Lapland kun je best beleven bij de Sami. De geschiedenis van dit nomadische volk – en de oorspronkelijke bewoners van het Noorden van Scandinavië – gaat meer dan 2000 jaar terug.

In die duizenden jaren hebben de Samen het talent en vaardigheden ontwikkeld niet alleen om te overleven in deze ruige omgeving, maar ook om er een bestaan op te bouwen. Daardoor leven ze in harmonie met de natuur.

In de zomer wordt het boven de poolcirkel niet donker en in de winter wordt het bijna niet licht. Rond tweeën zet de schemer zich in, ruim anderhalf uur later is het ineens donker. Echt donker, niet die halfslachtige stadse donkerte die we in Nederland gewend zijn.

Je lichaam reageert onmiddellijk en verlangt naar een bed. Maar als je op de klok kijkt is het pas rond drieën, de dag is pas halverwege en er zijn nog genoeg activiteiten te doen. Ineens ben je heel erg bezig met de zon, juist omdat die er niet is. Je begrijpt de winterslaap van beren ineens een stuk beter…

De Sami kunnen je leren om te gaan met het duister van de noordelijke winter.

„Het is vervelender om 24 uur per dag licht te hebben, daarvan raakt je lichaam meer ontregeld”, zegt Sven uit Honningsvåg.

„We zijn aan het donker gewend en hebben een manier gevonden om ermee om te gaan. Dan branden we overal kaarsjes, zijn alle lampen aan, brandt de open haard en is het gezellig in huis. We genieten erg van de donkere periode.”

Wat is er leuker dan sleerijden met husky’s?

Sleerijden met husky’s onder het Noorderlicht Noorwegen!

Terwijl de honden in het pikkedonker worden aangelijnd en zich luid blaffend aanspannen, lig jij achterover in een slee op warme rendiervellen.

Een slede biedt plaats aan twee mensen. Terwijl de bestuurder de honden ment, kan de ander op een bedje van zacht rendierenvel naar de hemel staren.

Zodra de honden wegschieten en het geblaf wegsterft, hoor je enkel nog de koude stilte, het getrippel van de hondenpoten, en af en toe een plak sneeuw dat met een plof van een boom valt.

De slee zoeft over de sneeuw, de sterren schitteren helder en vlak boven de scherpe bergen slingert een groene waas: het noorderlicht.

Een heel andere slee-ervaring biedt een tocht op een rendierslee.

Draait het bij slederijden met husky’s om snelheid en adrenaline, bij de rendieren hoor je de stilte van het winterse bos. De hoeven van de rendieren maken geen enkel geluid en alleen het zachte ruisen van de ijzers onder de slee klinkt door het bos.

Rendieren spelen een belangrijke rol in het leven van de Sami.

Deze cowboys van het noorden trekken het hele jaar door mee met hun halfwilde kuddes. Ze zijn net als hun dieren altijd onderweg. De rendierhoeders wonen ook in de winter in tenten, die nog het meeste weg hebben van Indiaanse tipi’s.

Middenin de tent, een Lavvu, brandt een knapperend vuur, waarop ze koken en waaraan je je kan verwarmen. Een rendiertocht wordt traditioneel afgesloten met een kleine barbecue in de Lavvu, waarbij je worstjes op een stokje grilt aan het kampvuur.

Ontdek Noors Lapland vanaf een rendierslede: www.storskog.no

De Noren hebben een neus hebben voor de lekkernijen des levens, zoals de koningskrab. De koningskrab is wel twintig keer zo groot als een gewone krab.

Deze ‘crabzilla’ is een allochtone soort, over de zeebodem komen lopen uit de Beringzee, de zee tussen Siberië en Alaska.

Zelf te vangen onder leiding van een stoere Noor tijdens een koningskrabsafari, waarna de krabben door een professionele kok voor je worden bereid, terwijl jij bijkomt van de safari en de worsteling met deze monsterkrab.

De tafel is gedekt, het haardvuur brandt, de kaarsen geven de woonkamer in de oude boerderij sfeer.

De thermometer wijst een buitentemperatuur van -27 graden aan, terwijl het binnen ongeveer hetzelfde in de plus is.

Het feestmaal wordt op tafel gezet en vergezeld van een loeiheet kopje thee, verorber je je eigen vangst.

Veel dingen zijn het noordelijkst in dit gedeelte van Europa – de noordelijkste postbode, de noordelijkste camping, de noordelijkste wc, het noordelijkste vissersdorp – maar het belangrijkst is het noordelijkste puntje van het vasteland van Europa, de Noordkaap.

In de winter rijden er een keer per dag bussen in colonne achter een sneeuwschuiver aan om de Noordkaap te bereiken. De weg is namelijk tussen 1 oktober en eind mei gesloten vanwege de sneeuwval en lawinegevaar.

In 1553 werd de Noordkaap ontdekt toen een Engelse zeevaarder op zoek was naar de Noordoostelijke Doorvaart naar Indië.

Inmiddels bezoeken zo’n 200.000 toeristen per jaar deze rots in het noorden van Finnmark, maar de eer van de allereerste toerist valt te beurt aan Francesco, een Italiaanse priester die in 1664 een bezoek bracht aan de rots.

Wonderlijk detail was dat hij vanuit Italië was komen lopen, een wandeling die twee jaar geduurd heeft.

Buiten is het -20 graden en dat is al gekkenwerk, want je moet je als een Michelinmannetje kleden om niet als ijspegel te eindigen.

Maar slapen in het sneeuwhotel van Kirkenes, waar alles van sneeuw en ijs is, is helemaal een hachelijk avontuur.

Iets dat leuk is om vanuit je luie stoel thuis in een reportage op de televisie te zien, daar een secondelang over na te denken en de gedachte om er ooit te gaan logeren dan snel te verwerpen.

Maar ja, als je dan lijfelijk voor het ijshotel staat, is de verleiding groot om toch een overnachting te boeken.

Binnen denk je zelfs dat het allemaal wel meevalt, omdat zelfs ‘warm’ aanvoelt. Vergeleken met -20 is -4 inderdaad een peulenschilletje, maar het is nog steeds een overnachting in een koelkast.

Weliswaar een prachtige koelkast, met uit ijs gehouwen beelden, bedden, schilderijen aan de muren en iedere kamer op een andere manier gedecoreerd. Maar toch.

Ook dat is een ervaring waar je rijker van wordt en dus stap je ’s nachts rillend en naakt je slaapzak in. Dat is de beste manier, aldus het sneeuwhotel, want ‘dan verwam je je slaapzak met je eigen lichaamswarmte’. Jaja. Maar hopen dat je niet midden in de nacht naar de wc moet.

„Het is een ervaring die je eenmaal in je leven doet”, vertelt Anne. Zij werkt in het sneeuwhotel. „Eentje waarvan je thuis wel lekker over op kunt scheppen, want je hebt waarschijnlijk iets gedaan wat weinig anderen ook hebben gedaan.”

En in dat verhaal laat je het ongemak natuurlijk achterwege, zoals de extreme kou, de slapeloze nacht, het gedraai op je rendiervelletje, het ontkennen dat je moet plassen en het opstaan om vier uur om minstens anderhalf uur onder de warme douche te staan, totdat de ijspegels op het douchehokje slaan.

Als je Noorwegen zegt, zeg je Noormannen.

En op de Lofoten zijn ze helemaal gek op hun bloeddorstige voorouders. Op de plek waar een aantal jaar geleden een zogenoemd longhouse werd opgegraven (de traditionele vikingboerderij in de vorm van een omgekeerde scheepsromp) kun je onderdompelen in het Vikingmuseum.

Het longhouse werd opnieuw opgebouwd en ingericht volgens de laatste inzichten over deze periode. Het huis bestaat uit een grote, duistere, rokerige ruimte (ramen hadden ze nog niet).

Je beleeft er hoe het er aan toeging tijdens de lange winternachten. Om je op te warmen, verzamel je je rond het vuur voor een maaltijd van knäckebröd met gestoofd schapenvlees en honingmede.

Entertainment komt van de skjald -een soort dichter- die de mooiste saga’s uit de Noorse mythologie vertelt. Je kunt je in bontvellen hullen, zwaarden uitproberen en vikingkreten uitstoten.

Al die adrenaline kun je daarna beneden in het meer botvieren tijdens een rondje roeien in een echte drakkar, het soort schip waarmee de vikingen de wereld veroverden.

In de Noorse zee zit zoveel vis, dat 90 procent van alle kabeljauw die in de wereld gegeten wordt, hier wordt gevangen. De Lofoten produceren zowat 90 procent van alle stokvis in de wereld.

Deze gedroogde vis wordt gemaakt van kabeljauwen, die hier in grote scholen langszwemmen wanneer ze uit de poolstreken naar het zuiden trekken.

De vangst hangt op grote rekken aan de kust te drogen. Daarna wordt de vis gezouten en geëxporteerd naar landen als Portugal, waar het als bacalhao gegeten wordt. Ook de Surinaamse bakkeljauw komt helemaal uit de Lofoten.

Maar van het beste stukje kabeljauw -de tong- wordt de enige echte kibbeling gemaakt. Nergens is die zo lekker als in het vissersstadje Henningsvaer, direct uit de zee en vers gebakken.

Drink er een glaasje aquavit bij, de Noorse kruidenbitter en je kunt alle sneeuw en ijs van de poolwinter weer aan.

De Lofoten zijn een van de mooiste plekken ter wereld. De eilanden rijzen steil op uit de zee, met puntige pieken.

Daartussen liggen glooiende baaien en zelfs zandstranden. Het landschap is soms lieflijk, soms ruig, maar altijd schitterend. In de winter ligt alles onder een dikke laag sneeuw, dat met helder weer een scherp contrast vormt met de strakblauwe lucht er boven.

Een geweldige manier om de Lofoten te zien is met de Hurtigruten. Dat is een postboot die tussen Bergen in het zuiden en Kirkenes in het noorden van Noorwegen vaart. Het is de levenslijn van het land.

De lijndienst vervoert vooral passagiers, maar ook vracht. De zeeroute door de Lofoten is een van de mooiste op de duizenden zeemijlen lange route.

Het schip vaart hier door de schilderachtige Raftsund, langs de Lofotenwand en door de smalle Trollfjord.

Het stukje duurt een avond en een nacht en je hebt grote kans om het noorderlicht te zien. Zodra het schijnsel oplicht, rent iedereen het dek op.

Tip: houd altijd je camera bij je, want het licht is vaak even snel verdwenen als het opkomt.

Noren, net zoals veel Scandinaviers, zijn dol op alles met een vette motor erin. En waar kun je beter vol gas geven dan op zee?

Het dorpje Hamn is gespecialiseerd in alles op en in het water. Je kunt er met krachtige ribs over de zee knallen, over de oceaangolven.

Of beleef een echte maalstroom in een survival suit. Bij elke wisseling van het tij stroomt de zee-engte bij de stad Bodo namelijk met wel 13 kilometer per uur.

In een warm, waterdicht overlevingspak drijf je op je rug met de stroom mee. Een goed moment om de mooie omgeving eens goed te bekijken.

Het hoge noorden van Noorwegen is de thuisbasis van de Lappen.

En een Lap is niet compleet zonder zijn rendieren. De poolnomaden houden ze hier in enorme kudde’s, die half wild in de bossen en op de hoogvlaktes leven, grazend naar korstmos onder de sneeuw.

Soms zijn de nomaden ver van de bewoonde wereld en de begaanbare wegen. Dan is de sneeuwscooter de enige manier om ze te bereiken.

In het wintersportdorpje Målselv Fjellandsby kun je – behalve goed skiën – achterop meerijden met een cowboy van het noorden en echt hardcore sneeuwscooteren beleven. Dat betekent niet een eindje rijden over een vlak stukje sneeuw, maar ongeveer 90 graden vol gas omhoog de berg op en af, op zoek naar de rendieren.

Als je je van angst verkrampte vingers eenmaal hebt losgepeuterd van de scooter, kun je genieten van de mooiste uitzichten over het hoge noorden.

In Noorwegen is verschrikkelijk veel natuur. Met een kustlijn van 25.000 kilometer lengte is die wild en ruig en zeker niet aangeharkt zoals in Nederland.

Zeearenden zijn hier net zo normaal als duiven op de Dam. Overal zie je ze rondcirkelen, op zoek naar prooi. Heel imposant zijn ook de elanden, een dier van wel twee meter hoog en 700 kilo zwaar.

In het noorden leven ook veel roofdieren, zoals beren, lynxen, poolvossen en de schuwe wolverine, de veelvraat.

In het Polar Park in het dorpje Bardu kun je de dieren bekijken die in het noorden van Noorwegen in het wild leven. De topattractie zijn de wolven. Tijdens een ‘Wolf Camp’ loop je op hun terrein en kom je up close and personal met deze roofdieren.

Je mag in hun leefterrein met ze oplopen, met ze huilen, alles wat je wilt. Als je gaat zitten, komen de dieren naar je toe om je een lik over je gezicht te geven.

„Zet je muts af. Doe je sjaal weg. Trek je handschoenen uit. Ylva is namelijk een expert in het jatten van álles dat loszit.”

Dierenverzorger Stig Sletten wil onze onverdeelde aandacht voordat we het wolvenpark binnen stappen. Want ook al is er ‘echt nog nooit’ iets ernstigs gebeurd, Stig wil toch niet het risico nemen dat wolf Ylva, haar zusje Luna of hun broertje Steinulv iets weghappen.

Terwijl Stig de deuren van de omheining opent, staren drie fikse wolven ons verwachtingsvol aan. „Oh, en nog een laatste advies, mocht het misgaan”, grijnst Stig. „Nooit wegrennen.”

De wolven beginnen voorzichtig aan onze handen te snuffelen. „Gewoon toelaten en geen onverwachte bewegingen maken”, waarschuwt Stig. „Daar schrikken ze namelijk van, en dat wil je niet hebben.”

Héél langzaam en dicht bijeen lopen we naar een heuveltje. Daar gebaart Stig ons te knielen in een cirkel. Zo kunnen de wolven ons één voor één checken. „

Ze vinden bezoek leuk, dus ze komen je altijd begroeten”, fluistert Stig. „En ze weten in één snuffel wie bang is en wie niet. Die laatsten krijgen een lik over het gezicht.”

En soms zelfs meer dan dat. „Als je je mond open doet, gaan ze met hun tong naar
binnen.” Dat is wolventaal om te zeggen dat je elkaar heel aardig vindt, legt Stig (ietwat overbodig) uit.

Inderdaad weten Steinulv, Luna en Ylva feilloos wie er zin in heeft en wie niet. Terwijl de bangerds in de groep verstijfd hopen dat ze overgeslagen worden, worden de twee wolvenliefhebbers innig gelebberd. Tot in de keel. Hoe dat voelt?

„Een beetje als een natte lap”, vertelt de Nederlandse deelnemer Niels Bakker na afloop. Vies vond hij het niet. „Hij stonk niet ofzo. Het was echt een once in a lifetime experience.”

Anderen zijn blij dat ze overgeslagen zijn.

„Heel mooi hoor, die natuur, maar zo dichtbij hoeft ook weer niet.” Een beetje sip kijken de wolven ons na. „Niet getreurd”, zegt Stig ze. „Ik kom snel weer terug met een verse lading!”

Reis naar Noorderlicht Noorwegen

• Voor reizen naar Noord-Noorwegen kun je terecht bij Voigt Travel. Deze Scandinavië-specialist vliegt in de winter met Transavia rechtstreeks op de luchthaven van Evenes. Kijk op www.voigt-travel.nl
• Het verkeersbureau van de regio is te vinden op www.nordnorge.com