Met een ‘Indiana Jones’ dubbelganger als gids trok ik de Negev woestijn in. Om erachter te komen dat de woestijn meer is dan een enorme zandbak. En om er -ondanks (of juist dankzij) de ontberingen- betoverd te raken door de mix van avontuur en mystiek.
Van Eilat naar de Negev Woestijn
Een zwoele wind wuift ons hartelijk welkom wanneer ik ’s avonds laat de luchthaven van Eilat uitstap. Onder de palmbomen voor de ingang wacht ik op de gids die mij de komende dagen in de Negev woestijn rond zal leiden.
“Een echte Indiana Jones”, beschreef de reisorganisatie hem.
Even later stopt een afgeleefde Landrover voor mijn neus. Een man met een rossige baard, ‘Aussie’-hoed en een legergroene outfit springt achter het stuur vandaan en loopt op mij af. Dat kan niet missen. Alleen de zweep ontbreekt. In plaats daarvan heeft hij een stoer ogende verrekijker aan zijn riem hangen.
Arthur du Mosch stelt zich voor met een wel zeer ferme handdruk (ik had niet anders verwacht), kijkt hoofdschuddend naar mijn 2 trolley koffers, maar gooit ze zonder morren in de laadbak. Ik zoek een plaatsje tussen verfrommelde landkaarten en lege colablikjes op de achterbank.
“Mijn bak ziet er niet uit, maar hij rijdt als de beste”, zegt hij niet zonder trots, en demonstreert dit door mij binnen enkele angstige minuten naar het hotel te racen.
Onderweg vertelt Arthur hoe hij twaalf jaar geleden als woestijnoloog het Noord-Hollandse ’t Gooi verruilde voor El Avdat, een dorp in de Negev. Hij wil er nooit meer weg; voor hem is dit de mooiste plek op aarde.
“Het is de combinatie van avontuur en mystiek. Niet de mens, maar de natuur is hier heer en meester. Te midden van dit ruige, eenzame landschap vergeet ik mijn zorgen. Na een tocht door de Negev voel ik mij als herboren.”
Negev woestijn: meer dan zandduinen
We verlaten Eilat in alle vroegte en rijden de woestijn in.
We passeren veel stoffige, zand -en koperkleurige rotsen in de meest bizarre vormen. We zien door de wind verweerde acaciabomen, bloeiende wilde irissen, zwermen trekvogels en zelfs een uiterst amicaal steenbokkengezin. Nooit geweten dat een woestijn levendig kan zijn.
Maar tot nu toe geen zandduin te bekennen. En in plaats van verstikkende temperaturen is het ook nog eens best koud.
Arthur lacht smalend wanneer we naar Lawrence of Arabia-taferelen informeren.
“Nederlanders hebben een beperkt, romantisch idee bij het begrip woestijn.” Arthur heeft ‘t Gooi inderdaad ver achter zich gelaten. “Er is wel meer te zien dan zandduinen en in de wintermaanden kan het behoorlijk vriezen.”
Voor het gemak vergeet ik maar even dat ik hier de nacht in een tentje door ga brengen en concentreer mij op de reis te gaan.
Verdrinken in de Negev woestijn
Via Moa rijd ik langs Nahal Nekarot om de resten van de oude specerijenroute te volgen. Duizenden jaren geleden maakten Nabateeërs, een bedoeïenvolk met zakeninstinct, fortuin door van Jemen naar Gaza te trekken om daar hun specerijen te verkopen.
In karavanen van soms wel tweehonderd kamelen maakten zij de tocht, die negentig dagen duurde.
Met moeite hobbelt de 4WD tussen keien en rotsen in de uitgedroogde rivierbedding. Arthur wijst naar de toppen van een rode rotsformatie naast ons.
“De karavanen liepen over de berg in plaats van door de rivierbedding, om niet verrast te worden door een vloedgolf.’”
Die Nabateeërs moeten wel zeer gemotiveerd zijn geweest om rijk te worden, want de puntige toppen zien er behoorlijk onbegaanbaar uit, zeker per kameel.
“De grond is hier zo zout, dat regenwater niet opgenomen kan worden, wat vloedgolven van soms wel tien meter hoog kan veroorzaken’ zegt Arthur. “Verdrinking is dan ook doodsoorzaak nummer één in de Negev”, voegt hij er met een glimoogjes aan toe.
Vandaar dat Arthur af en toe bezorgd naar het wolkendek kijkt, dat langzaam de knalblauwe lucht verdringt.
“Waarschijnlijk zijn we wel op tijd uit de rivierbedding”, beantwoordt hij mijn angstige blik. Ik wil hem graag geloven.
Muurvast in de Negev Woestijn
Opeens komt de 4WD met een bonk tot stilstand. Arthur geeft gas; tevergeefs. De wielen zitten muurvast tussen zwerfstenen.
‘Allemaal eruit’ gebiedt mijn stoere gids, die nu ook wel nerveus lijkt te worden.
Ik kijk toe hoe hij met zweetdruppels op het voorhoofd de wagen omhoog krikt. De zon is bijna achter de wolken verdwenen. De steile rotsen en onherbergzame kraters gaan er steeds gevaarlijker uitzien.
Een spannend half uur later heeft Arthur het gelukkig voor elkaar; de wagen is los, we kunnen verder.
Wanneer ik op hoog, dus vloedveilig gebied aankomen, neem ik opgelucht pauze op een rustplek van de oude Nabatese karavanen. Het woestijnzand blaast tegen mijn gezicht, ik zoek beschutting tussen kleine wilde amandelboompjes.
Arthur zet thee op een gasstelletje dat hij achterin zijn landrover had. Thee heeft nog nooit zo goed gesmaakt – liggend op de rotsgrond, omringd door woestijnmusjes die nieuwsgierig komen aanhuppen. Zo vaak zien ze hier geen mensen.
Kamperen in de Negev Woestijn
Dan vervolgen we snel onze tocht om voor het donker bij onze kampeerplek aan te komen.
Het landschap verandert geleidelijk van noeste rotsen in glooiende, kale heuvels, die goud weerschijnen in de late middagzon. Een strakblauwe hemel maakt het rijke kleurenpalet af; de wolken zijn inmiddels weggetrokken.
Zwijgend tuur ik uit het raampje van de jeep naar de steeds intenser wordende tinten, tot de zon uiteindelijk achter de heuvels verdwijnt en ik aankom bij de berg Karmom.
Deze berg is mogelijk de plek waar Mozes de tien geboden heeft ontvangen. Aanleiding voor deze theorie zijn twaalf stenen die aan de voet van de berg staan. Die zouden de twaalf stammen van Mozes kunnen vertegenwoordigen. Het zal een heilige overnachting worden, want niet ver er vandaan slaan we ons tentenkamp op.
Als de tentjes staan, maakt Arthur een kampvuur van bij elkaar gesprokkeld hout.
Ik bereid een geïmproviseerde pastahap op het gasstel, die we gezeten rondom het vuur nuttigen. De woestijn maakt hongerig; het prakje smaakt dan ook bijzonder goed. Het kampvuur knappert er vrolijk op los en ik trek er een fles wijn bij open.
Bijbelse sterrenhemel in Negev woestijn
Om een devoot sfeertje aan het gebeuren te geven, leest Arthur voor over het volk Israëls dat duizenden jaren geleden op praktisch dezelfde manier hun tentjes opsloeg, bij dezelfde berg. De stoere avonturier verandert in een ware geestelijke.
Of het nou door Arthur’s diepe basstem komt, door de bijbelse locatie of door de wijn; de avond heeft een haast religieuze stemming.
Mijn zinderende zanddromen zijn dan misschien niet uitgekomen, maar de Negev heeft mij met zijn avontuurlijke, afwisselende landschappen wel weten te betoveren – ondanks de kou en ondanks al het stof dat inmiddels ook de weg naar mijn bilspleet heeft gevonden.
Maar de echte mystiek van de woestijn beleef je pas diep in de nacht, op het openbaar zandtoilet; derde struik rechts. Nergens zie je zoveel sterren als in de woestijn. Tijdens het ledigen van de blaas, onder die enorme fonkelende hemel, kan zelfs de grootste atheïst een beetje geloven.
Do ’s en Don’ts van Negev Woestijn
- Neem voldoende water mee. Drie liter per persoon per dag is hier een must. Sla niet alles in één keer achterover; zo spoel je wel je nieren schoon, maar droog je nog steeds uit. Om het kwartier een paar slokjes is het beste om dit te voorkomen.
- Laat contactlenzen, elektrische tandenborstel en andere zaken thuis. a) Zij werken hier niet. b) In de woestijn ziet iedereen er binnen no-time als een stofwolk uit. c) Het scheelt weer bagage.
- Mobiele telefoon kan mee, maar werkt alleen op grote hoogtes (die je alleen in noodgevallen opzoekt aangezien het rauw klimwerk betreft). Ga er dus vanuit dat je de tijd dat je door de woestijn trekt echt afgesloten bent van de buitenwereld. Wees niet getreurd; dit draagt zeker bij aan het woestijngevoel.
- Neem, zeker als je gaat slapen in de woestijn (zelfs al is het hoogzomer) dikke truien, broeken, een goede slaapzak en zelfs thermokleding mee. Onmisbaar, want het is er koud.
- Trek niet zonder gids de Negev in. Het is niet alleen leuk als iemand je veel over het gebied kunt vertellen, maar ook wel zo veilig. Alle wegen kunnen namelijk binnen een dag door water of zand verdwenen zijn en hoe goed je in zo’n geval ook kaart kunt lezen; je raakt gegarandeerd de weg kwijt.
Zelf naar de Negev Woestijn
Je hoeft geen daredevil te zijn om vanuit een 4WD de confrontatie met de woestijn aan te gaan. Toch komt ook de echte thrillseeker in de Negev aan zijn trekken.
Zo zijn er tochten per kameel (hobbelt even erg als een 4WD, maar dan zonder airco), mountainbike of paard mogelijk.
- Het Israëlisch Bureau voor Toerisme: www.goisrael.nl
- Arthur du Mosch: www.art4tour.com
