Het straatarme Cambodja was ooit een machtig wereldrijk. De hoofdstad Angkor was in de twaalfde eeuw de meest uitgestrekte metropool ter wereld. De ruïnes zijn nu de grootste toeristenattractie van Zuidoost-Azië.
Het is het einde van het droge seizoen in Cambodja. Dit jaar was het erg droog: er is al maanden geen regen gevallen. In dit straatarme land is dat heel erg, want zonder regen geen rijst, groente en vis.
Maar vanavond lijkt iedereen een lekker maaltje te kunnen scoren. Met veel vertoon kondigt de regen zich aan in de hemel boven het platteland, ten westen van de stad Siem Reap. De hemel wordt donkerpaars en bliksem in de verte verlicht de uitgedroogde rijstvelden.
Dan gaat het keihard regenen; een dikke tropische regen die alles doordrenkt. Over de weg springen kikkers, die na maandenlange droogte weer bovengronds komen.
„Vanavond gaat iedereen kikkers vangen”, vertelt Sovann, die aan de kant van de weg een stalletje met frisdrank runt. „Dat wordt smullen.”
Het straatarme Cambodja van nu, waar zestig procent van de mensen onder de armoedegrens leeft, staat in schril contrast met het verleden van het land.
Cambodja was namelijk ooit een van de machtigste rijken ter wereld.
Angkor ruïnestad in Cambodja
In het midden van het land, vlakbij de moderne stad Siem Reap, ligt Angkor.
In de twaalfde eeuw was deze ruïnestad veruit de grootste metropool ter wereld, die een miljoen inwoners had en zich uitstrekte over duizend vierkante kilometer. De koningen van dit Khmer-Rijk heersten over Cambodja, en over buurlanden als Thailand, Burma en Laos.
Maar even snel als het opkwam, verdween Angkor ook weer van de aardbodem.
Door nieuw onderzoek wordt steeds duidelijker hoe dat kwam. De miljoen inwoners van Angkor hadden veel voedsel nodig. Omdat de regen onvoorspelbaar is, was een ingewikkeld systeem van waterkanalen en enorme waterbassins nodig voor de rijstvelden. Die hadden veel onderhoud nodig.
Alleen een sterk bestuur kon dat waarborgen.
Toen een serie zwakke koningen zich vooral met andere dingen bezighield (zoals haremmeisjes), raakte het systeem in verval. De bevolking kromp en het Khmer-Rijk stortte ineen.
Angkor werd verlaten en overwoekerd door de jungle.
Meest bekende tempel Angkor Wat in Cambodja
Pas in de negentiende eeuw werden ze weer ontdekt, door de Fransen. Sindsdien zijn de grootste en meest indrukwekkende tempels blootgelegd.
De mooiste en meest bekende tempel is Angkor Wat, uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. Angkor Wat is helemaal gerestaureerd en opgekalefaterd.
De tempel is adembenemend, alleen al door de honderden reliëfs van nimfen die je overal terugziet. Naar verluidt werden de haremmeisjes van de koning als model gebruikt.
Andere tempels, zoals Ta Prohm, werden gelaten zoals ze werden gevonden: compleet overwoekerd door woudreuzen.
De oude bomen in Ta Prohm hebben hun wortels tussen de stenen gewurmd, zodat niet te zien is waar boom eindigt en tempel begint.
Er werd altijd al vermoed dat er nog veel meer tempels waren, maar toch was de verrassing groot toen er onlangs infraroodsatellietfoto’s werden genomen van het gebied. Over een enorm oppervlak, bijna tot aan de Thaise grens, waren duizenden tempels te zien.
Met een ballontochtje boven Angkor Wat kan je zelf proberen er een paar nieuwe te ontdekken.
De tempels zijn makkelijk te onderscheiden, omdat ze allemaal zijn gebouwd volgens een vast plan: een vierkant met een gracht eromheen, met in het midden de hoofdtempel.
De Cambodjanen zijn enorm trots op Angkor: de hoofdtempel Angkor Wat staat zelfs op de nationale vlag. Een schrale troost voor een land dat betere tijden heeft gekend.
Siem Reap, toeristisch Cambodja
De uitvalsbasis van Angkor is Siem Reap, waar de meeste hotels zijn en waar ook het internationale vliegveld is.
Siem Reap is bijna even snel als Angkor Wat in de twaalfde eeuw uit zijn voegen aan het barsten. Het stadje leeft van toerisme, maar toch heeft het centrum nog een relaxed sfeertje.
Heel gezellig is de gemoedelijke avondmarkt, waar je een vismassage kan ondergaan waarbij je voeten worden schoongeknabbeld door guppies.
Of een kleurig Khmersjaaltje voor een dollar.
Tonle Sap: mooiste meer Cambodja
Een leuk uitstapje vanuit Siem Reap is een bezoek aan de plattelandsdorpjes in de omgeving.
Ten zuiden van Siem Reap ligt het grootste zoetwatermeer van Zuidoost Azie, Tonle Sap. Dit meer, drie keer zo groot als het IJsselmeer, wordt tijdens de moesson gevoed met water uit de Mekongrivier.
Het meer groeit dan uit zijn voegen en wordt dan zes keer groter en twintig meter dieper. Tonle Sap levert in dit natte seizoen enorme hoeveelheden vis op, goed om meer dan de helft van de bevolking mee te voeden.
De vissers die aan dit meer wonen, hebben hun huizen op de onvoorspelbare waterstand aangepast. Ze bouwen hun huizen op enorm hoge palen.
Het ene deel van het jaar komen ze thuis met de brommer, het andere moeten ze de
boot nemen.
Veel toeristen hebben deze vissersdorpen nog niet gezien, dus de inwoners zijn verrast als ze er een tegenkomen. Overal word je vriendelijk behandeld en soms uitgenodigd, een kijkje te nemen in huis.
Het meer gaat helaas een onzekere toekomst tegemoet, want stroomopwaarts is China bezig maar liefs twaalf dammen te bouwen en de rivier te temmen. De broodnodige overstromingen van de Mekong en het meer dreigen daarmee ten einde te komen.
Zelf reizen naar Cambodja
Rondreis Cambodja
Beste reistijd Cambodja
Visum Cambodja
Inentingen Cambodja
